لاجورد یا لاپیس لازولی سنگی با سختی 5 – 5.5 است که به “سنگ آبی” نیز مشهور است. در گذشته علاوه بر جنبه تزیینی و شأن زا بودن سنگ لاجورد نزد ثروتمندان، کاربردهای دیگر آن را در رنگرزی پارچه، لعاب و نقاشی ظروف سفالی، کاشی سازی داشته و از خواص لاجورد در درمان و پزشکی استفاده های متعددی می شده است.

سنگ لاجورد یا لاپیس لازولی (به انگلیسی Lapis Lazuli)، سنگی نیمه قیمتی با رنگ آبی متمایل به رنگ نیلی تا بنفش با درجه سختی 5 – 5.5 در مقیاس موس است که به طور نسبی به حرارت، فشار، محلولهای گرم، اسیدها و محلول های قلیایی بسیار حساس است.

سنگ لاجورد تورق نداشته و شکستگی آن نامنظم و وزن مخصوص آن هرچه درصد پیریت بیشتر باشد بین 2.7 تا 2.9 متغیر است. لاپیس لازولی بصورت اوپاک دیده می شود و جلای آن شیشه ای تا مومی شکل است. پدیده چند رنگی نداشته و ایدیوکروماتیک است و همچنین فلورسانس در آن اغلب خنثی است.
سیستم کریستالی لاپیس لازولی کیوبیک و دودکاهدرون در اندازه های متغیر به صورت رگه، اغلب در بستری چند سانتی متری، در میان سنگ های مرمر یا رگه های نامنظم در سنگهای آهکی یافت می شود. سنگ لاجورد آبی نیلی بهترین نوع رنگ آن بوده و رنگهای آبی آسمانی تا سبز (که با سنگ فیروزه اشتباه گرفته می شود) در رده های بعدی قرار دارند.​​​​​​​

سنگ لاجورد چیست و چه خصوصیاتی دارد؟

سنگ لاجورد از چه چیزی ساخته شده است؟

خواص لاجورد در کتب پزشکی کهن

جایگاه درمانی لاجورد و تجارت این سنگ به منظور رفع نیازهای پزشکی و دارویی همواره در تفسیرهای باستان شناسان خالی است، اما در متون و منابع کتب قدیمی می توان اطلاعاتی در رابطه با خواص درمانی و پزشکی سنگ لاجورد کسب کرد.

در این زمینه کتب پزشکی قانون ابن سینا، ذخیره خوارزمشاهی و تذکره الکحالین در کنار ذکر داروها، خواص دارویی و درمانی سنگ لاجورد را ذکر می کند. ابن سینا در خواص دارویی این سنگ می گوید:

قوتش همان قوت صمغ گیاه بدران است و کمی از آن ضعیف تر است.
مزاج: در دوم گرم و در سوم خشک است.
خاصیت: گزنده، گنداننده، زداینده همراه تندی و کمی گیرندگی. می سوزاند و قرحه آورد.
آرایش: زگیل ها را بر می کند. چشم. چنان که گویند رویشگاه موی مژه را به بهترین حالت در می آورد و موی مژه را زیاد می کند. بعضی گویند سبب این است که لاجورد خلط های بد ضد رویش موی مژه را از بین می برد و موهای مژه بی هیچ مانعی سر برآرند.
سینه: درمان نفس بریدگی ناشی از خستگی است.
اندامان دفعی: بخورند یا بردارند ریزشی ملایم به بول دهد، مواد سودایی را و هر آنچه با خون آمیخته و غلیظ است بیرون ریزد. داروی درد گرده است. مقدار تناولی لاجورد تا چهار (گرم) است و اگر با داروهای دیگر باشد تا یک درهم تجویز شده است.