سنگ زبرجد یا پریدوت جزو معدود سنگهایی است که به رنگ سبز زیتونی دیده می شود. سنگ پریدوت یکی از سنگهای باستانی خاورمیانه است که بیش از 4000 سال استخراج می شده و در گذشته از خواص سنگ زبرجد به عنوان طلسم خوش شانسی و افزایش ثروت و نعمت نیز استفاده می شد. این گوهر به علت رنگ خاص زیتونی خود در علم معدن شناسی به کانی الوین (Olivine) نیز شناخته می شود.

​​​​​​​پریدوت گوهرسنگی شفاف از خانواده الیوین (Olivine) با سختی 6.5 تا 7 است که گروهی از کانیهای سیلیکاته سرشار از آهن – منیزیم را تشکیل میدهند. زبرجد جزو نادر گوهرهایست که با تک رنگ سبز زیتونی مشخص می شود. این گوهر دارای کلیواژ ناقص، جلای شیشه ای و شکست نور 1.690 تا 1.654 می باشد.

رنگ سنگ زبرجد چگونه است؟

مدت های درازی زبرجد به دلیل داشتن رنگ سبز درخشان در زیر نور مصنوعی، «زمرد شب» نامیده می شد. شدت رنگ سبز در سنگ زبرجد به میزان آهن موجود در ساختمان بلورین بستگی دارد و از این رو رنگ این گوهر ممکن است از زرد تا زیتونی و به سمت سبز متمایل به قهوه ای تغییر پیدا نماید. پدیده چند رنگ در این گوهر برخلاف سنگهای دیگر بصورت چند رنگی مشاهده نمی شود و درواقع به علت ساختار شیمیایی خود ایدیوکروماتیک (رنگ ثالبت) است.

چگونه پریدوت یا سنگ زبرجد اصل را تشخیص دهیم؟

عموما ساخت نوع مصنوعی و سنتتیک آن در آزمایشگاه مقرون به صرفه نمی باشد هرچند که به ندرت انواع پریدوت های تیره رنگ را می توان با حرارت دادن به رنگ روشن تر و کمرنگتری تبدیل نمود. پدیده شکست دوگانه قوی در این کانی مشخصه خوبی برای تشخیص آن است.
​​​​​​​
برخی پریدوت ها دارای اینکلوژن Lily pad یا نیلوفر آبی می باشند و فقط در این سنگ قابل مشاهده است این اینکلوژن به شکل دیسک نازک گاها همراه با خطوطی دیده میشود.

پریدوت سنگی شکننده است و در مقابل حرارت و مواد شیمیایی حساس است. بنابراین از مواد آرایشی آن را دور کنید. درخشش آن شیشه ای یا روغنی است و تحت تاثیر اسید سولفوریک تجزیه می گردد. این گوهر در برابر فشار زیاد مقاوم نیست و در برابر ضربه غالبا با پوشش نازک فلزی پوشانیده می شود.

نحوه نگهداری پریدوت چگونه است؟

باورهای باستانی درباره خواص سنگ پریدوت (زبرجد)

داستان ها و افسانه های زیادی در مورد قدرت جادویی قوی زبرجد وجود دارد. در افسانه ها آمده است که اگر سنگ زبرجد با طلا همراه شود، طلسم توانمندی می شود که قادر خواهد بود کابوس ها و وحشت شبانه را دور کند. چند منبع دیگر نیز ذکر کرده اند که نوشیدن دارو از فنجان یا ظرفی که از سنگ پریدوت ساخته شده، تاثیر آن را بیشتر می کند.

پریدوت گوهر ملی مصر است و از زمان باستان به عنوان جواهر با ارزش بوده است. از آنجا که در زیر روشنایی روز، این گوهر نامرئی و شیشه ای است مصریان قدیم فکر می کردند که نور خورشید را جذب می کند و آن را به عنوان «گوهر خورشید» مورد احترام قرار می دادند.

​​​​​​​در رُم باستان نیز به “غروب زمرد” شناخته شده بود. زبرجد به عنوان سنگ ماه متولدین مرداد شناخته می شود. عقیده بر این است که پریدوت برای استفاده کنندگان این سنگ موفقیت، آرامش و خوش شانسی می آورد.

انگشتر زبرجد در دست موجب آسانی کارها می گردد (حیله المتقین / 25) همچنین در مخزن الادویه آمده است که باعث کاهش قوای جنسی و درمان صرع است.

خواص سنگ زبرجد در منابع کهن ایرانی